Waarom ik voor het asiel- en migratiepact stem
Het asiel- en migratiepact gaat, na jaren debat en onderhandelingen, de eindfase in. Deze woensdag stemt het Europees Parlement over het eindakkoord. Het is belangrijk dat de verschillende wetten in dit akkoord worden aangenomen, zodat zowel mensen die wél een (tijdelijke) toekomst hebben in de EU, als mensen die hier niet kunnen blijven, snel weten waar ze aan toe zijn. Dat lukt alleen met Europese samenwerking en solidariteit. Het voorstel dat nu voorligt is niet het beste resultaat, maar wel het beste compromis mogelijk.
Het voorstel bestaat uit vijf onderdelen, van uniforme regels voor identificatie, een databank, grensprocedures, solidariteitsmechanisme tot uitzonderingsregels voor crisissituaties. Deze vijf voorstellen moeten met elkaar zorgen voor betere regulering van asiel- en migratie in Europa, helderheid aan onze buitengrenzen, en een eerlijke verdeling van de asielvraag onder lidstaten. Deze doelen worden alleen gehaald als Europese lidstaten met elkaar samenwerken. Dat het de Europese lidstaten, na jaren onderhandelen, is gelukt om met elkaar tot een asiel en migratiepact te komen is dan ook zeer bijzonder. Dat wil niet zeggen dat het perfect is, zeker niet.
Het is goed dat met het solidariteitsmechanisme verwacht wordt dat elke lidstaat haar verantwoordelijkheid neemt in de opvang van mensen die asiel aanvragen, volgens een bepaalde verdeelsleutel. Hiermee kan bescherming worden geboden aan mensen die geen keuze hebben en moeten vluchten omdat ze hun leven niet zeker zijn vanwege bijvoorbeeld oorlog, honger of geloof. Op dit moment is dit ongeveer 10% van de internationale migrantengroep. De lidstaten van de Europese Unie zijn welvarend genoeg om dit soort vluchtelingen op te vangen.
Het solidariteitsmechanisme houdt in dat elke lidstaat verantwoordelijk is voor ongeveer 30,000 asielzoekers. Lidstaten die dat weigeren, moeten betalen. 20,000 euro per niet opgevangen asielzoeker gaat in een pot die uitgekeerd wordt aan lidstaten die extra verantwoordelijkheid nemen. Het was beter geweest als de spreiding van asielzoekers over de lidstaten verplicht was gesteld. Maar helaas heeft dit laatste voorstel het niet gehaald. Als te veel lidstaten straks weigeren en hun verantwoordelijkheid afkopen, heb je alsnog een probleem. De hoop is dat Europese landen voelen dat het systeem alleen werkt, als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Of dit ook zo werkt, moet de praktijk uitwijzen.
Over de grensprocedures is ook veel te doen. En terecht. Effectief migratiebeleid start met goede grensprocedures, zodat mensen snel weten waar ze aan toe zijn en het asiel- en opvangsysteem niet onnodig belast wordt. Dus een snelle screening tussen kansrijke en kansarme asielzoekers is op zich een goed idee. De vraag is alleen hoe groot de groep asielzoekers gaat zijn uit relatief ´veilige´ landen, zoals bijvoorbeeld Marokko, die überhaupt geen asielaanvraag meer gaan doen. Hiermee voorkomen ze namelijk dat ze worden vastgezet in speciale centra met beperkte bewegingsvrijheid en in de nieuwe databank komen te staan. In plaats daarvan kunnen ze gaan zwerven door de EU. Bovendien, hoe wordt voorkomen dat de opvangcentra aan de grenzen overvol raken? Niemand, de asielzoeker in de laatste plaats, zit te wachten op nieuwe ‘Kamp Moria´s’. Hier ben ik kritisch op en dit zal ik nauwlettend blijven volgen.
Juist als christenen vinden wij dat we de ander moeten behandelen zoals we zelf behandeld willen worden. Dat betekent een menswaardige opvang en mensen niet onnodig in onzekerheid houden over hun toekomst. Of die toekomst nu binnen of buiten de EU ligt, mensen hebben recht op een snel en zorgvuldig proces. Het voorstel dat er nu ligt lijkt een stap in de goede richting, maar het kan best zijn dat de praktijk straks uitwijst dat het pakket, op onderdelen, niet werkt en aangepast moet worden. Dat moet dan ook gebeuren. En er moet bovenal goed gemonitord worden of de rechten van derdelanders niet geschonden worden. Ik zie dit akkoord dan ook niet als een eindpunt, maar als het begin van een nieuw proces. Geen akkoord betekent nog meer ellenlange procedures, overvolle opvangcentra en mensonterende omstandigheden voor mensen in nood. Dat hebben we afgelopen jaren gezien en is ontoelaatbaar. Daarom stem ik voor het asiel- en migratiepact zodat de asielzoekers en de Europese burgers niet met lege handen blijven staan, maar we gezamenlijk werken aan hun en onze toekomst.
